Erzurum İl Çevre ve Orman Müdürü Muammer Toraman davetimizi kabul ederek 23 Mart 2010 tarihinde derneğimizde HES’ler Başta Olmak Üzere Yöremizin Çevre ve Orman Problemleri konusunda bilgi verdi. Toraman, özellikle kendi alanı ile ilgili konular da istişarenin önemli olduğunu, o nedenle yörenin bir sivil toplumu tarafından davet edilmenin çok isabetli olduğunu ve bu nedenle teşekkürlerini öncelikli olara ifade etti. İl müdürlüğü olarak erozyon, ağaçlandırma, fidan, ÇED içeren yatırımlar, çevre, hava kirliliği, koruma alanları gibi yaklaşık 900 alanda çalışmaları olduğunu ifade etti ve Erzurumdaki bu çalışmalardan öne çıkanları ile ilgili örnekler verdi.
İspir’e yönelik çalışmalardan bazılarını şöyle sıraladı. “Çoruh nehri havza rehabilitasyon projesi” ile ilgili çalışmaların devam ettiği bu kapsamda çoruh havzasındaki diğer 5 ilçede olduğu gibi İspir ilçesinde de 5 orman köyünde (Köprüköy, Numanpaşa, Göçköy, Duruköy ve Koçköyü) proje finansman çalışmaları tamamlandığında erozyon önleme ve ağaçlandırma temelli kırsal kalkınma yatırımları yapılacaktır. (Bu projenin sosyo-ekonomik çalışmasını kendim -Prof. Dr. Fahri Yavuz- yaptığım için projeyi yakından takip ediyorum). Yine Çoruh Havzası Kalkınma Birliği (ÇOKAP) tarafından planlama aşaması tamamlanan ve inşaat aşamasına gelmiş atıkların “Vahşi Depolamadan” “Düzenli Depolamaya” geçiş projesi kapsamında 4 depolama merkezinden biri de İspi’de kurulacağını belirtti. İspir Verçenik Yaban Hayatını Geliştirme Kapsamında 16 köyü içine alan ve Çengel Boynuzlu Dağ Keçisi, Boz Ayı ve Yaban Keçisinin bulunduğu 63130 Hektar alanın koruma altında olduğunu belirtmiştir. İspir’de 2002 yılına kadar toplam 3 milyon, 2003-2010 yıllarında ise 4 milyon olmak üzere şimdiye kadar 7 milyon fidan dikildiğini, İspir ve Pazaryolu’ndaki 15 köyde okul ve cami bahçelerine 3500 fidan dikildi. Yine bazı köylerde mer’a ıslahı ve yem bitkisi ekimi çalışmalarının yürütüldüğünü ifade etti.
Erzurumda ÇED’i tamamlanan 6 Baraj, 14 Nehir Tipi Santral, ÇED’i devam eden 1 Baraj ve 17 HES olduğunu, bunlardan Pazaryolu ve İspir’de 4 baraj ve 11 HES inşaatının mevcut olduğunu ve bunların bir kısmı tmamalanmak üzere, bir kısmı imşaat aşamasında ve diğer bir kısmı henüz başlamamış durumda olduklarını ve bunların ÇED raporlarının DSİ ve İl Tarım Müdürlüğünün yanında önemli bir kısmıyla kendi müdürlüklerinin ilgilendiğini ifade etti. İspir ve Pazaryolu’ndaki bu HES ve barajları isimi, gücü, yeri, firma ve ÇED tarihlerini aşağıdaki gibi sıraladı:
1. Güllübağ Barajı – 80 MW – Çoruh Nehri – Senerji Enerji – 2007
2. Arkun Barajı HES – 220 MW – Çoruh Nehri – Doka Elektrik – 2008
3. İspir Barajı ve HES – 105 MW – İspir Pazaryolu – Akım Enerji – Devam ediyor
4. Aksu-Yedigöl HES – 41,6 MW – Salaçor Deresi – Yedigöl Hidroelektrik – 2006
5. Rıdvan Regülatörü ve HES – 13,3 MW – Pazaryolu Köşeyol K. – Cebeciler Elektrik – 2009
6. Sırakonaklar HES – 12 MW – Sırakonaklar Vadisi – 3M Enerji – 2010
7. Aksu Barajı (210 MW) – Aksu Köyü Çoruh – Çalış Enerji – Devam ediyor
8. Hunut Regulatörü HES – 35,5 MW – Çamlıkaya Beldesi – Sunel Enerji – Devam ediyor
9. Kızılcık HES – 3,5 MW – Ovit Deresi – Ezgi Enerji – Devam ediyor
10. Yonca Regulatörü HES – 6,8 MW – Sırakonaklar – Okyanus – Devam ediyor
11. Özlüce Regulatörü HES – 21,4 MW – Özlüce Köyü – Aksu Madencilik – Devam ediyor
12. Yanık Köprü HES – 22,5 MW – İspir-Bayburt – Nek Elektrik – Devam ediyor
13. Cevizli Regulatörü HES – 11,7 MW – Sırakonaklar – Doğal Elektrik – Devam ediyor
14. Ardıçlı Regulatörü HES – 11,8 MW – Ardıçlı – Güç Enerji – Devam ediyor
15. Yazyurdu Regulatörü HES – 9,76 MW – Zara Deresi – İlean Enerji – Devam ediyor
Bu yatırımlara yönelik ÇED raporlarının hazırlanması, inşaat sırasında ve inşaat sonrasında yapılması gerekenlerin takibi konusunda gerekli çalışmaların titizlikle yapıldığını ifade ettiler. Özellikle cansuyu ve yaban hayatı gibi çevreye yönelik etkileri tarafımızdan takip edilmektedir. Burada bilgi asimetriğinin (bilgi kirliliği) giderilmesi ve tarafların doğru bilgilenmesi önemli bir konu olduğunu ve bu nedenle yatırımların yapıldığı yerlerdeki halkın katılımının sağlandığı ve tarafların bir araya geldiği toplantıların yapılmasına önem verdiklerini ifade etti.
Aksu deresiyle ilgili son durum konusunda yanlış yorumlanmaması için yorum yapmak istemediğini ancak her türlü tedbirleri aldıklarını ifade etti. Yatırımcı firma ile halk arasındaki ilişkiye bağlı olarak ilgili yörede sosyal projelerin gerçekleştirilmesi önemli olduğundan bu tip iletişim ve ortamların sağlanması gerektiğini de son olarak ifade etti.Sayın il müdürümüze bizi kırmayarak ve zaman ayırarak derneğimize teşrif edip yararlı bilgiler vermesinden dolayı kendilerine şükranlarımızı sunuyoruz.
